Z Krakowa, tak bardzo związanego z Wilnem i dynastią Jagiellonów, pozdrawiam serdecznie wszystkich wspominających dzisiaj w Wilnie wizytę pasterską świętego Jana Pawła II na Litwie. Powracamy do wydarzenia sprzed trzydziestu lat, które wpisało się we współczesną historię narodu litewskiego. Po kilkudziesięciu latach panowania reżimu komunistycznego i sowieckiego, wolna Litwa mogła powitać Pielgrzyma pokoju, przypominającego światu, że życie człowieka na ziemi trzeba budować na trwałym fundamencie prawdy o Bogu i człowieku, na fundamencie praw człowieka i narodów, zwłaszcza prawa do wolności religijnej.
Jan Paweł II nosił głęboko w sercu Litwę. Znał jej historię i kulturę, dlatego jeszcze jako metropolita krakowski, a tym bardziej jako Papież podkreślał niepowtarzalną tożsamość narodu litewskiego w wielkiej rodzinie narodów europejskich. Wyrazem tego był fakt, że Ojciec Święty przemawiał po litewsku na Litwie, ale także podczas spotkań z Litwinami w Rzymie.
Wspominamy modlitwę różańcową Papieża w kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej. Powtórzył tam słowa poezji i modlitwy, znane mu od dziecka: „Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy / I w Ostrej świecisz Bramie! Przed obliczem Matki Miłosierdzia mówił: „Dziękuję Matce Chrystusa za to, że po wielu latach cierpień i prób Litwa i kraje ościenne zdołały wyjść z mroku obcej okupacji i prześladowań, wymuszonego milczenia o Bogu i obezwładniającego braku podstawowych swobód”.
Ojciec Święty modlił się także przed pierwszym obrazem Jezusa Miłosiernego, namalowanym właśnie w Wilnie według wskazówek świętej Faustyny. To był niejako jego powrót do początków nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego, które później rozwijało się w Krakowie, a podczas pontyfikatu Jana Pawła II zostało włączone w życie i modlitwę całego Kościoła.
Wspominam wizytę Papieża w Kownie, gdzie – jak wszędzie – został entuzjastycznie powitany przez niezliczone rzesze wiernych, którym przypomniał o dawaniu świadectwa Chrystusowi w życiu osobistym i społecznym. Niezapomniane było również spotkanie w tym mieście na stadionie z młodzieżą litewską przybyłą z całego kraju.
Ojciec Święty głęboko przeżył nawiedzenie Wzgórza Krzyży, na którym dostrzegł las wielkich i małych krzyży, w sposób przejmujący odzwierciedlających historię, kulturę i wiarę narodu, mówiących o jego wielkości i cierpieniu, pobudzających do refleksji i modlitwy. Zatrzymując się przy tych krzyżach, Papież oddał hołd wszystkim męczennikom za wiarę, za wierność Chrystusowi i Jego Ewangelii. Podczas Mszy świętej powiedział: „Przychodzimy tu – na Wzgórze Krzyży – aby przypomnieć wszystkich synów i córki waszej ziemi, na których wydawano wyroki, których skazywano na więzienia, na łagry, na Sybir czy na Kołymę – na śmierć”. Pośród pasterzy – męczenników Papież wymienił trzech biskupów: Vincentasa Borisevičiusa z Telszy, następnie arcybiskupa Koszedarów – dziś błogosławionego Teofiliusa Matulionisa oraz arcybiskupa Wilna Mecislovasa Reinyusa. Pasterze litewscy, wspierani przez wierny lud, dali jasne świadectwo wierności Chrystusowi i Jego Kościołowi i za to byli gotowi płacić każdą cenę.
Pełniąc przez niemal czterdzieści lat służbę u boku kardynała Karola Wojtyły – Jana Pawła II, mogę zaświadczyć o wielkiej miłości i szacunku, jakim darzył on naród litewski. Jestem przekonany, że dziś święty Papież oręduje za nami u Bożego tronu i z wysoka nam błogosławi.
Dziękuję księdzu arcybiskupowi wileńskiemu Gintarasowi za możliwość złożenia tego świadectwa. Zapewniam zebranych dziś w Wilnie oraz Kościół na Litwie o modlitwie w krakowskim Sanktuarium świętego Jana Pawła II oraz w Katedrze na Wawelu, z którą tak bardzo był związany święty królewicz Kazimierz.
Dziękuję bardzo za uwagę.
Kard. Stanisław Dziwisz
2023 metų gruodžio 9 diena, Vilnius
30-lecie wizyty pasterskiej Jana Pawła II na Litwie